Czy dobry obraz nie jest wart więcej niż tysiąc słów? Zwłaszcza obecnie, kiedy zalewani jesteśmy treściami, informacjami i przekazem, którego nie sposób udźwignąć. Dobra fotografia może zdziałać cuda – wpłynąć na nastrój, dodać wartości, wzbogacić wizerunek, przyciągnąć i skupić uwagę,
a nawet zachęcić do działania. Ale co, gdy nie masz skąd jej wziąć, a budżet nie pozwala na własne fotograficzne studio? Rozwiązaniem są wysokiej jakości grafiki i zdjęcia stockowe. Co to dokładnie oznacza, kiedy można ich używać i na jakich zasadach? Przyjrzyjmy się, jakie ograniczenia i możliwości wiążą się z prawami autorskimi do zdjęć ze stocka oraz jak z nich korzystać, by podnieść atrakcyjność swoich projektów bez ryzyka.

Obrazy i zdjęcia stockowe – co to znaczy?

Zdjęcia stockowe to gotowe fotografie dostępne w specjalnych bazach lub serwisach internetowych, takich jak Shutterstock, Adobe Stock czy Unsplash. Znajdziesz tam różnorodne fotografie na każdą okazję: od zdjęć natury i krajobrazów, przez ujęcia lifestyle’owe, fotografie wnętrz, zdjęcia biznesowe, po obrazy produktów i abstrakcyjne wzory. Stockowe – co to znaczy? Oznacza tu tyle, że są ogólnodostępne i stworzone z myślą o szerokim zastosowaniu – zarówno w projektach prywatnych, jak i komercyjnych. Serwisy te działają jak swoiste „banki zdjęć”, z których każdy może wybrać odpowiednie obrazki, płacąc za nie jednorazowo, korzystając z odpowiedniego pakietu lub darmowych opcji.

Jakie są rodzaje licencji na zdjęcia stockowe?

Wybierając zdjęcia ze stocka, warto zwrócić uwagę na typ licencji, która określa, gdzie i jak można użyć danego obrazu. Właściwy wybór licencji pozwoli Ci uniknąć późniejszych problemów prawnych. Najważniejsze typy licencji to:

• licencja royalty-free (RF) – zdjęcia można używać bez ograniczeń co do liczby publikacji, często też bez potrzeby ponoszenia dodatkowych opłat za kolejne użycia, pod warunkiem że nie naruszasz warunków określonych przez dostawcę; to idealne rozwiązanie dla osób, które potrzebują zdjęć do projektów długoterminowych;
• licencja rights-managed (RM) – tutaj każdy sposób użycia zdjęcia wymaga osobnej zgody; tego typu licencje są droższe, ale w zamian za to dają większe poczucie ekskluzywności; to dobry wybór, gdy zależy Ci na wyjątkowości – takie zdjęcie nie będzie powszechnie używane;
• licencja Creative Commons (CC) – pozwala na bezpłatne użycie zdjęć, ale najczęściej wymaga oznaczenia autora lub źródła, a czasem także określonego sposobu wykorzystania (np. niekomercyjnie).
• licencja do użytku komercyjnego i niekomercyjnego – różne serwisy oferują zdjęcia z możliwością użycia w celach zarobkowych lub jedynie do projektów osobistych; te przeznaczone do celów komercyjnych będą zwykle bardziej kosztowne.

Prawa autorskie – zdjęcia prawnie chronione

Fotografie z banków zdjęć, mimo że są łatwo dostępne, są chronione przez prawa autorskie. Zdjęcia stockowe, które chcemy wykorzystać, podlegają ochronie, dlatego warto znać zasady ich użycia. Przede wszystkim trzeba być świadomym, że licencja nie oznacza własności – nabycie zdjęcia to tak naprawdę zakup prawa do użytkowania go zgodnie z licencją, a nie do swobodnego dysponowania nim. Nie każdego zdjęcia z serwisu stockowego można też użyć do celów zarobkowych, na przykład wykorzystać w kampaniach reklamowych albo na produktach przeznaczonych do sprzedaży. Przed użyciem zdjęcia ze stocka warto upewnić się, że dana licencja dopuszcza takie wykorzystanie, jakie planujesz. Szczególna sytuacja dotyczy fotografii przedstawiających ludzi – zwłaszcza zbliżenia wymagają dodatkowych zgód na użycie ich w celach komercyjnych. Podobne zasady dotyczą fotografii przedstawiających prywatne miejsca, budynki czy charakterystyczne lokalizacje.

Kiedy warto korzystać ze zdjęć stockowych?

Zdjęcia ze stocka są przydatne w wielu sytuacjach, szczególnie gdy zapotrzebowanie na fotografie
i grafiki jest duże, a czas lub budżet ograniczony. Ich uniwersalność pozwala na szerokie zastosowanie w różnych projektach. Oto kilka popularnych sposobów na ich wykorzystanie:

• social media – zdjęcia stockowe nadają się do uzupełnienia postów w social media, atrakcyjne zdjęcie może przyciągnąć więcej uwagi,
• strony internetowe – wysokiej jakości zdjęcia silnie poprawiają wizerunek strony internetowej, co jest ważne, zwłaszcza jeśli prowadzisz firmę,
• reklamy i materiały marketingowe – zdjęcia stockowe mogą pełnić funkcję głównych grafik
  w ulotkach, reklamach online, banerach i wielu innych materiałach promocyjnych,
• prezentacje – profesjonalnie dobrane obrazy to prosty sposób na poprawę estetyki przekazu
  i nadanie slajdom interesującej formy,
• blogi i artykuły – zdjęcia ze stocka mogą zwiększyć atrakcyjność Twoich tekstów i sprawić, że użytkownicy spędzą na stronie więcej czasu.

Jak wybrać odpowiednie zdjęcia stockowe?

Wybór odpowiednich zdjęć stockowych to ważny element, który może diametralnie wpłynąć na odbiór Twojej marki. Z tego powodu ważne jest, aby obrazy, na które się decydujesz, pasowały do estetyki, stylu i charakteru Twojej działalności – w ten sposób stworzysz spójną narrację wizualną. Powinny także odpowiadać na oczekiwania Twojej grupy docelowej, przyciągać uwagę, intrygować
i rozbudzać pozytywne emocje. Dobrze dobrane mogą pomóc w zbudowaniu lepszej więzi
z odbiorcami, a w efekcie wpłynąć też na lepsze wyniki marketingowe. Nie spiesz się wiec z wyborem – poświęć chwilę, aby znaleźć te, które naprawdę opowiadają Twoją historię. Unikaj utartych motywów
i klisz, które sprawiają, że projekty będą wyglądać jak wiele innych. Zamiast tego, poszukuj naturalnych
i oryginalnych zdjęć, które oddają autentyczność i emocje. Możesz dzięki nim wiele zyskać, jednak wykorzystując je, pamiętaj, że to wciąż zdjęcia stockowe. Co to zmienia? Nawet gdy kupujesz taką fotografię, zyskujesz jedynie prawo do jej użytkowania, często w ograniczonym zakresie. Zawsze sprawdzaj licencję, aby upewnić się, że wybrane zdjęcie będzie mogło być użyte w sposób, jakiego pragniesz.